evros

28 Nisan 2011 Perşembe

Kutsal Bilinçdışı-1

Kutsal Bilindışı-1, 80x90 cm, tuval üzerine karışık teknik, 2009

Empresyonist ve kübist anlatım öncelikli olarak dikkati çekiyor.

Bu tip göndermeler olmasa kesinlikle sıradan bir ifade sergileyen sıradan bir portre izleyecektik.

Aksi halde tablonun kompoze edilişinde yapısal olarak hiçbir özellik yok. Bütün bu çabanın amacı oto portredeki kişiyi mi yoksa tabloyu mu marjinal kılmak. Bence elbette ki her iki fikir de birbirini destekliyor, dolaylı olarak sanatçıyı ve sanatı gerçekleştiriyor.

Devinen bir resmin ortaya çıkışını izliyoruz. Sanatçı bir sıralamayı takip ederken bir yandan da, aslında tasarımcı yanını da vurguluyor. Elbette ki uygulayacağı yer giysilerde gerçekleşmeliydi, nitekim o şekilde uygulandı. Sanatçı marjinal bir giyim tarzı oluştururken empresyonizimden kübizme de marjinal bir geçiş sağladı, kopmadan, herhangi bir tezata düşmeden.

Omuz üzerindeki kalın kontür çizgisi kübizme has bir yorum, empresyonist yorum ile ayraç gibi kullanılmıştır. Empresyonist yaklaşım sanatçının tasarım yönünü vurgularken, bir yandan da portreyi marjinal bir düzeye taşımaktadır. Sanatçı iki farklı akımı bir arada kullanırken açık seçik kendi boyutunu ve mesajını vermektedir.

Sanatçının gerçekte neyi anlatmaya çalıştığı üzerinde durmadan şunu öncelikle belirtmeliyiz ki sanatçı; kompozisyon, kurgu, estetik adına bir endişe taşımamıştır. Seçilmiş elemanda kullanılan teknik de sanatçının özde anlatmak istediklerine hizmet etmektedir. Tasarımcı yönünü bile estetik kaygının ötesine taşımaktan çekinmemiştir. Tamamen içsel boyutu içinde kuramsal bir tavır sergilemektedir.

Kuramsal olarak otoportre-teknik anlatım ile özgün bir çalışmayı gerçekleştirmiştir.

Sanatçı Andy Warhol ‘ un kavramsal ikon anlatımının ters izdüşümünü uyguluyor. Yani Andy Warhol, tanınmış popüler yüzleri tablolarında ikonlaştırırken, Evrensel Ürüm, sıradan insanları farklı kavramsal yaklaşımlarla ikon haline getirmektedir.

Seçilen kişi bakışları, duruşu son derece sıradan, gündelik hayattan bir kişidir. Sanatçının tasarımcı oluşundan yola çıkarak bu portre üzerinde uyguladığı marjinal yaklaşımlar, kişiyi değil kişi-tablo bileşimini ikon haline getiriyor.


Elif Birben

not : sanat eleştirisi dersi eser metninden alıntıdır,

Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Yüksek Lisans, Selçuk Üniversitesi